Zondagochtend, 26 mei 2019. Vanaf de ontbijttafel op het zonovergoten tuinterras zie ik ze over het veldwegeltje tussen de weiden voorbijtrekken. Het kiesvee is op weg naar het buurtschooltje waar het kiescircus een tijdelijke standplaats heeft gevonden.  Het volk trekt naar de stembus, God heeft er schapen van gemaakt zodat ze kunnen geschoren worden.  En ze hebben d’r een potje van gemaakt…!  Elke verkiezing lijkt de totale onbestuurbaarheid een stap dichterbij te komen.  De weddenschappen voor de vorming van een federale regering zijn nu geopend, 500 tegen 1 dat we binnen de maand ermee klaar zijn. De verontwaardiging over de winst van de zwarten spat uit de sociale media. Ik kijk ernaar en slurp verder aan mijn koffie. Mij treft geen schuld. Zoals elke verkiezing ben ik thuisgebleven, 26 mei is zoals 1 april: laat je niet beetnemen!

Verontwaardiging

Drie kwart van de bevolking is verontwaardigd. Als het niet over de verkiezingsuitslag is dan is het wel van de politiek zelf. Analisten spreken van proteststemmen, de “gewone” man spreekt van postjespakkers en poenscheppers.  Natuurlijk zijn de noorderlingen niet allemaal racisten die de vreemdelingen willen terugsturen en/of het land splitsen.  Dit is het gevolg van een oubollig kiessysteem dat de mensen moet sussen met een gevoel van zeggenschap. Een kiessysteem gebaseerd op een maatschappij van 100 jaar geleden. We kiezen voor de pest of de cholera. Het monopolie van de particratie en de inefficiënte structuren. Het is de politiek en zijn beoefenaars die zich moeten herbronnen. Politici die debatteren door mekaar in de haren te vliegen, de staat van quasi-permanente campagnemodus en de politieke immobiliteit als er geen “draagvlak” is!  Politiek lost weinig problemen op maar creëert er veel. Politiek is niet meer rationeel maar emotioneel. Waarvoor moeten mensen kiezen? Voor politici die mekaar aanvliegen? Voor wetgevers die zich bezighouden met micromanagement? Regelneverij omdat ze willen scoren? Hun gedrag heeft ondertussen de tolerantiegrens bereikt bij een groot deel van de bevolking. Meryame Kitir zei ooit dat iedereen de plicht heeft om te stemmen omdat er hard voor gevochten is en er bloed voor gevloeid is. Een uitspraak waarvoor ik me als politicus zou schamen. Als er zoveel bloed aan kleeft waarom gedragen politici zich dan zo respectloos? Of zoals Tom Lenaerts ooit zei: “Mannen, waarmee zijt gijle bezig?”  Tijd voor verandering!

Verandering

De situatie van vandaag is in ieder geval niet mijn schuld. Ik ga voorlopig niet meer deelnemen aan verkiezingen. Toen ik gevraagd werd om mee te werken aan het canvas programma “Blanco” heb ik de boot afgehouden. In dat programma werd gepeild waarom meer dan 1 miljoen burgers niet kwamen opdagen, ongeldig of Blanco stemden. Bij nader inzien heb ik daar goed aan gedaan. Behalve een jonge hippie waren er in deze driedelige reportage uitsluitend blanco/ongeldig stemmers. Veelal om emotionele redenen, weinig ratio… 

Burgerprotest

Deze uitslag wekt geen verbazing. De doorbraak van Groen is uitgebleven, ondanks de klimaatmarsen en duurprotesten van ouders voor schoolpoorten. Tegen jengelende kinderen bouw je al snel een schild. Ondertussen loopt de wachtlijst in de gehandicaptenzorg op tot meer dan een decennium en bejaarden liggen vastgebonden op hun bed in het woonzorgcentrum,… Wat denk je dat er gebeurt als die bejaarden eens losgemaakt worden om hun burgerplicht te vervullen? Heeft de politiek verkeerde of onvoldoende prioriteiten gesteld? 

De kiezer heeft de kaarten geschud?

En dat is zowat alles wat de kiezer kan doen. Verandering is alleen maar mogelijk als we ons kiessysteem herzien. Voor de dapperen onder u die nu nog aan het lezen zijn wil ik het kort uitleggen: We hebben een schijndemocratie. We kunnen alleen maar stemmen op partijen en niet op individuen. Daarnaast is de telling voor lokale verkiezingen anders dan voor regionale of federale verkiezingen. Hoeveel mensen weten dit? Het is een trukje om de particratie te bestendigen. Bovendien heb je als burger geen inspraak in de samenstelling van de coalitie, belangrijk toch? Het meest frappante van alles is dat eens de kaarten geschud zijn de jokers in het spel komen: opvolgers, plaatsvervangers, gecoöpteerden,… je moet niet per sé verkozen zijn om in het pluche te mogen zetelen. Perverser wordt het als de verkozenen zeven maanden na hun lokale aanstelling kiezen voor een ander beleidsniveau. Hoeveel mandatarissen verkozen in oktober 2018 gaan van zitje ruilen na mei 2019? Ik wil ze de kost niet geven, het zullen er te veel zijn. Als u gekozen hebt voor een burgemeester die straks minister wordt dan bent u flink bij de neus genomen.  

Anders en beter

Ik doe niet meer mee met de verkiezingen, al jaren niet meer, dat is mijn protest. Wie belazerd wil worden mag altijd meedoen, geen probleem. Afschaffen van de kiesplicht is een eerste vereiste, alle andere landen hebben stemrecht, waarom kan het hier niet? Daarnaast moet er een meervoudig kiessysteem komen. Iedere burger krijgt drie stemmen: twee voor en één tegen. De tegenstem telt mee voor het bepalen van de coalitie. Als laatste moet er nog een prestatie- en resultaatsverbintenis zijn voor de verkozenen. Of je bent burgemeester of je bent minister/parlementariër, geen tussentijdse wissel van niveau! Bovendien moeten de prestaties en resultaten van de mandatarissen een invloed hebben op hun verkiesbaarheid in een volgende legislatuur. Als een werknemer niet naar behoren presteert dan vliegt hij aan de deur, waarom niet hetzelfde voor een politicus? 

De uitslag van deze verkiezing is het gesakker en gemor van een zwijgende burger. Het is de roep om verandering van een stem die nooit gehoord wordt. Als ze nu niet gaan luisteren om te begrijpen dan zal het alleen maar erger worden. Het vertrouwen in de politiek moet hersteld worden en daar is drastische verandering in denken en handelen voor nodig. Als iedereen die een proteststem uitgebracht heeft een volgende keer eens gewoon thuisblijft? Dat zou pas een signaal zijn! Je riskeert hooguit een boete tot €80, … een kleine prijs voor de democratie.